Aspartaam is een van de meest gebruikte kunstmatige zoetstoffen ter wereld. Het wordt vaak gebruikt als vervanger voor suiker in talloze producten, variërend van frisdranken tot kauwgom en light-voedingsmiddelen. Hoewel het een nuttige caloriearme zoetstof is, zijn er ook zorgen en discussies over de veiligheid en de mogelijke gevolgen van overmatige consumptie. In deze blog onderzoeken we wat aspartaam precies is, hoeveel je veilig kunt consumeren, en wat de mogelijke gevaren zijn bij overmatig gebruik.
Wat is Aspartaam?
Aspartaam is een kunstmatige zoetstof die ongeveer 200 keer zoeter is dan suiker. Het werd ontdekt in 1965 en is samengesteld uit twee aminozuren: fenylalanine en asparaginezuur, samen met een methanolgroep. Vanwege zijn intense zoetheid wordt slechts een kleine hoeveelheid aspartaam gebruikt om dezelfde zoetheid te bereiken als suiker, wat betekent dat producten die aspartaam bevatten meestal zeer weinig calorieën bevatten.
Producten die veel aspartaam bevatten zijn:
- Light frisdranken
- Suikervrije kauwgom
- Suikervrije desserts en gelatine
- Light yoghurt en zuiverproducten
- Suikervrije energiedranken
Aanvaardbare Dagelijkse Inname (ADI)
De Aanvaardbare Dagelijkse Inname (ADI) van aspartaam is vastgesteld door verschillende gezondheidsautoriteiten, waaronder de Food and Drug Administration (FDA) en de European Food Safety Authority (EFSA). De ADI is de maximale hoeveelheid van een stof die dagelijks kan worden geconsumeerd gedurende een leven zonder noemenswaardige risico’s voor de gezondheid.
Voor aspartaam is de ADI vastgesteld op 40 milligram per kilogram lichaamsgewicht per dag door de EFSA en 50 milligram per kilogram lichaamsgewicht per dag door de FDA. Dit betekent dat een volwassene van 70 kg ongeveer 2800-3500 milligram aspartaam per dag kan consumeren zonder gezondheidsrisico’s te lopen. Ter illustratie, een blikje light frisdrank bevat ongeveer 180 milligram aspartaam, dus een persoon zou tientallen blikjes per dag moeten drinken om de ADI te overschrijden.
Mogelijke Gevolgen van Overmatige Consumptie
1. Phenylketonurie (PKU)
Een belangrijk aandachtspunt bij aspartaam is fenylketonurie (PKU), een zeldzame genetische aandoening waarbij het lichaam fenylalanine niet goed kan afbreken. Mensen met PKU moeten aspartaam volledig vermijden, omdat ophoping van fenylalanine ernstige gezondheidsproblemen kan veroorzaken, waaronder hersenschade.
2. Methanol
Aspartaam breekt in het lichaam af tot fenylalanine, asparaginezuur en methanol. Hoewel methanol in grote hoeveelheden giftig is, zijn de hoeveelheden methanol geproduceerd uit aspartaam verwaarloosbaar in vergelijking met de hoeveelheden die in veel natuurlijke voedingsmiddelen, zoals fruit en groenten, worden gevonden.
3. Neurologische Gevolgen
Er zijn claims en zorgen geweest dat aspartaam neurologische effecten kan hebben, zoals hoofdpijn, duizeligheid en zelfs aanvallen. Echter, uitgebreide onderzoeken en beoordelingen door gezondheidsinstanties zoals de EFSA en FDA hebben geen consistente bewijzen gevonden die deze claims ondersteunen bij inname binnen de ADI.
4. Kanker
Sommige studies hebben gesuggereerd dat er een verband zou kunnen zijn tussen aspartaam en kanker. Grootschalige studies en meta-analyses hebben echter geen overtuigend bewijs gevonden dat aspartaam kankerverwekkend is bij inname binnen de vastgestelde veiligheidslimieten.
Conclusie
Aspartaam is een effectieve en veelgebruikte kunstmatige zoetstof die in talloze producten wordt aangetroffen. Hoewel er zorgen zijn over de veiligheid van aspartaam, hebben uitgebreide wetenschappelijke evaluaties door toonaangevende gezondheidsautoriteiten geconcludeerd dat aspartaam veilig is voor consumptie binnen de vastgestelde Aanvaardbare Dagelijkse Inname. Voor de meeste mensen is aspartaam een veilig alternatief voor suiker, mits het met mate wordt geconsumeerd. Mensen met fenylketonurie moeten aspartaam echter volledig vermijden. Zoals bij alle voedingsstoffen, is het belangrijk om bewust en met mate te consumeren om een gezonde en evenwichtige voeding te handhaven.